دیگر مطالب
گفتگو با پیشکسوتان درمان(6):دکتر فریبا نیک دهقان پزشک عمومی

محدوده وظایف پزشکان عمومی نامشخص است

فریبا نیک دهقان پزشک عمومی و از پزشکان قدیمی کرج است. وقتی می گوید مطبش را در حصارک تاسیس کرده و از ارتباط خوب و صمیمی اش با مردم آن منطقه برایمان تعریف می کند، خیلی چیزها را می توانیم ناگفته درک کنیم. پزشکی که در منطقه ای کم برخوردار با سطح درآمد متوسط تا ضعیف، سالها در کنار مردم خدمت می کند و آنها را مانند خانواده خودش می داند و آنها نیز .

دکتر نیک دهقان سال 1376 از دانشگاه تهران فارغ التحصیل شده است بهترین خاطره اش را که می پرسیم می گوید:

کار و رابطه ام را بامردم خیلی دوست دارم . رابطه خوب سراسر خاطره است یک زمانی 8 صبح تا 12شب مطب بودم. بعد می رفتم اداره کشاورزی و دوباره برمی گشتم مطب تا ساعت 11 شب . کار سنگین بود. وقتی می رسیدم خونه بچه های کوچکم خواب بودند اما کارم را دوست داشتم. ماه رمضان که روزه می گرفتم هرشب یکی از همسایه های مطب خودجوش و از روی لطف برایم افطاری می آوردند و این حس خوب ارزشمند است . یک برحه ای هم مطب را جمع کرده بودم بعد یکسال که برگشتم خودشون اومدن دیدنم اسپند دود می کردند. خوشحال بودند و تمام مریضهایی که طی سالها پراکنده شده بودند دوباره برگشتند و مطبم شلوغ شد. هیچ وقت هم مطب من خلوت نشده است. با اینکه در خیابان المهدی هستم و یک دارالشفا و تامین اجتماعی که  برای بیمه شدگانش رایگان است در نزدیکی مطب است و مردم هم در فشار اقتصادی هستند .

سختی های فعالیت در گروه  پزشکی عمومی چیست ؟

در حال حاضر بلاتکلیفی در محدوده وظایف بزرگترین سختی کار ماست. فارغ التحصیل شدیم و قرار بود غیر از موارد تخصصی بتوانیم جنرال کار کنیم . هرچه جلوتر رفتیم برایمان محدودیت های بیشتری وضع کردند. بیمه، داروهایی که اجازه تجویز نداشتیم، جنگ و تحریم اقتصادی را بهانه کردند . .

اون زمانها در نظام پزشکی دکتر طبیب زاده بسیار تلاش کردند . قدم هایی هم برداشته شد. اما همه رشته ها احساس رقابت کردند. خب اگر قرار بود فقط سرما خوردگی  ببینیم، بیماری سخت ویزیت نکنیم، الان هم که داروخانه ها گفتن برخی داروهارا بدهند، پس ما باید چه کار کنیم ؟ محدودیت ها هم هر سال بیشتر می شود.

مطبهای تخصصی بسیار شلوغ است و وقتهای یک هفته ای می دهند.  همکاران عمومی هم که فیلدهای خاص کار می کنند اگر خیلی خوب کار کنند شاید تعدادی بیمار بیشتر داشته باشند، در غیر اینصورت مطب خصوصی برای پزشک عمومی درآمد ندارد .

به عنوان مثال یک سردرد می تواند لیست بلندبالایی از بیماریهای مختلف را شامل شود ولی وقتی تبلیغ می شود که حتمن باید به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید مطب متخصص اورلود میشه مطب عمومی خالی از مریض.

اگربه سال 70 برگردید بازهم این رشته را انتخاب می کنید؟

بله من کارم را دوست دارم . فرزندان من پزشک نیستند این رشته رو دوست نداشتند. چون کشیک های من در دوران کودکی اذیتشان کرده بود. اگرچه بعد فارغ التحصیلی کمتر شیفت دادم و بیشتر در مطب کار کردم. دخترم می گفت دوست دارم "مامان باشم" یعنی وقت بیشتری با بچه هام باشم.

با وقت پر مشغله ای که داشتید چه طور به امور منزل می رسیدید؟

چون از دوران دانشجویی متاهل بودم عادت کرده بودم همیشه همه چیز مرتب بود و با اینکه شیفت داشتم از قبل آماده می کردم .

در ایام کاری تان خاطره ای دارید  که شمارا آزرده کرده باشد ؟

مریضی داشتم که مشکل معده داشت زنگ زد که از شما گله دارم به جون مریض هاتون بی اهمیت هستید .تعجب کردم چون چنین آدمی نیستم. می گفت امپرازول من رو قطع کردی متخصص گفته حالا سرطان می گیری. گفتم اینطوری نیست بیا من زنگ می زنم به همکارمون رو اسپیکر تو هم گوش بده. نیامد .  بعد دوسال زنگ زد عذر خواهی کرد که من اشتباه کردم. ولی خستگی اش برای آدم می ماند.

همکاران جوانترگروه پزشک عمومی با چه مشکلات حرفه ای مواجه هستند؟

اول معیشتی چون من نوعی در گذشته ای کار کردم که می شد درآمد مناسب داشته باشد. الان باید چندین شیف بدن دوسه جا کار کنند برخوردهای خوبی باهاشون نمیشه . گاهی مجبورن بزنن تو فرعی . در شرایطی که ملاک ارزش گذاری اول در جامعه ما پوله، مردم نگاه می کنند سر و وضعت، تیپت چه طوریه.  آسون نیست . یا نباید روی درامد پزشکی عمومی فکر کنی یا باید از جون مایه بگذرای . دیگران و خانواده هم توقع دارند که بهترین را بپوشی و در مراسم بهترین هدیه را بدی .

دومین مسئله ای که با آن درگیر می شوند بلاتکلیفی است زیرا درس جنرال خوندن ولی وقتی سر کار می روند نمی دانند چه کاری می توانند بکنند. در کشیک ها همه جور توقعی از پزشک دارند همه نوع مریضی را باید ببینی زنان، چشم، بعد تو مطب خودت چشم نبین، زنان نبین ، سرماخوردگی هم که مردم خودشون بلدن چه کار کنند . اگر 7 سال عمر و کشیک پر فشار و امتحان سخت می گذرونی که کار نکنی چرا عمر می گذاری پای این رشته؟ 1500 صفحه مبحث زنان را در دانشگاه پاس می کنیم ولی اجازه کار در این فیلد نداریم!

 اخلاق حرفه ای از نظر شما چه تعریفی دارد؟

اگر پزشک مردم را دوست داشته باشد و ارتباط فقط کاری نبوده وجنبه انسانی نیز داشته باشد همه چیز خودبخود خوب ودرست خواهد شد

اگر کسی برای انتخاب رشته پزشکی از شما مشورت بگیرد به اوچه می گویید؟

بهش می گم اگر می تونی خیلی خسته بشی ، داد بشنوی ، جواب ندی صبور باشی برو بخون . استادان ما می گفتند مریض میاد بدحاله استرس داره همراهش هم همینطور، شما باید آروم باشید . شرایط اونا بده ولی شما اون شرایط رو ندارید . اگر کسی می تونه بی خوابی زیاد رو تحمل کنه . ندیدن بچه ها و خانواه را تحمل کنه، این رشته را انتخاب کنه . پزشک باید بتونه با مردم دوست باشه. پول رو همه دوست دارن ولی نباید اولویت اول باشه . اگر کسی دوست داره لاکچری و لوکس زندگی کنه با این رشته به جایی نمی رسه یکسری چیزها رو باید زیر پا بگذاره .

در اوقات فراغت چه می کنید؟

کارهای خانگی و هنرهای دستی مثل خیاطی و گلدوزی ، آشپزی و مطالعه را خیلی دوست دارم . کتاب در هر زمینه ای که باشه دوست دارم و کتاب خوندن روتین زندگی شبانه منه. دروس قدیم رو مطالعه می کنم در کلاسهای جدید شرکت می کنم آموختن رو دوست دارم .

اگر پیامی برای مردم دارین بفرمایید

با توجه به اینکه در شرایط پاندمی کرونابه سر می بریم به خاطر خودشون و فرزندانشون موضوع رو جدی بگیرن و رعایت کنند. ماسک ساده ترین راه است . پرهیز از دورهمی ها دیدن بزرگترها بدون روبوسی و تماس فیزیکی باشه و اینکه تولد گرفتن اصلا واجب نیست. خیلی ها توسط فرزندان و نزدیکان خودشان گرفتار وآلوده شدن و از دنیا رفتن.

توقع شما از نظام پزشکی چیست؟

نظام خیلی ضعیف عمل می کنه . یک نظام صنفی است که باید حمایتگر باشه . ما توهین ها را می شنویم بعد که همه محکوم کردن نظام هم میاد محکوم می کنه.

تعرفه گذاری رو از نظام پزشکی گرفتن ولی پیگیر نشد که دوباره ورود کنه. دیگر اصناف خودشان تعرفه گذاری می کنن. پشت اعضایشان هستند. الان هزینه های ما زیاد شده ضدعفونی کل فضای کاری پس از هر مریض و هزینه خرید آزاد اقلام حفاظتی بردوش پزشکان افتاده و  فشار میاره. من دوست داشتم تسهیلاتی قائل بشن و اقلام حفاظتی بیشتر توزیع بشه .

حرف آخر

شرایط خیلی بدی داریم که به جز کرونا فعلا نمی تونیم به چیز دیگه ای فکر کنیم اما به عنوان پزشک عمومی از مسئولین می خوام که درپی تعیین تکلیف شرح وظایف پزشک عممی باشند که هم به نفع مردم است هم سیستم نتایج بهتری خواهد گرفت.

 

گفتگو های پیشین :