دکتر محمد رضا جهانی از پیشکسوتان و رئیس انجمن متخصصین علوم آزمایشگاهی بالینی در البرز در نشست گفتگوی ویژه روسای انجمنها با روابط عمومی سازمان نظام پزشکی کرج از سابقه طولانی این انجمن گفت.

محمد رضا جهانی این سابقه را به سالهای دهه چهل متصل دانست وگفت: انجمن اولیه به صورت کشوری سال 1340 تاسیس شده است. توسط پیشکسوتان وقت این رشته چون دکتر نصر، دکتر خلیلی، دکتر کنعانی، دکتر شایسته، دکتر مقدم و دکتر افلاطونی و در همان زمان ثبت رسمی هم شد. آن زمان رشته ای به این نام نبود. البته احساس نیاز می شد بنابراین یک دوره را تعریف کردند به مدت 3 سال برای پزشکان عمومی و مدت 4 سال برای دامپزشکان و بیولوژیست ها که تحت نظر اساتید دوره رزیدنتی را می گذراندند و تخصص می گرفتند. دکتر فاطمی رئیس انجمن کشوری و پیشکسوت این رشته از اولین های این دوره ها است.

 رشته و انجمن همزمان با هم رشد کردند . تا سال 1355 که این دوره های تخصصی لغو شد. البته دلایل اداری داشت و با پیگیری های دکتر فاطمی مجدد در سال 56 دو گروه 4 نفره مشغول تحصیل شدند. سال 57 رئیس وقت دانشگاه تهران دکتر مالکی پیگیری کردند چند سالی این آموزش ها برقرار بود و هر سال 30 نفر را ثبت نام می کردند تا زمانی که رشته دکترای حرفه ای علوم آزمایشگاهی تعریف شد و دیگر رزیدنت جدیدی نگرفتند.

-محدوده فعالیت انجمن شما در چه زمینه ایست ؟

این انجمن صرفا در زمینه تحقیقات علمی – تخصصی- فنی آزمایشگاهی فعالیت می کند. حق فعالیت سیاسی و حزبی ندارد و غیر انتفاعی است . اعضای آن از فارغ التحصیلان دوره های اول و دکتراهای تخصصی ایمنولوژی ، انگل شناسی،هماتولوژی، بیو شیمی و میکروب شناسی هستند. ایجاد رابطه علمی فنی تحقیقاتی و آموزشی از فعالیت های این انجمن است و برگزاری باز آموزی ها که قبل از شیوع بیماری کرونا هر هفته باز آموزی داشتیم و سه کنگره فن آوری های نوین نیز برگزار کردیم .

• تعداد اعضای انجمن چند نفر است ؟

تعداد اعضای انجمن البرز زیاد نیست چون تعدادی از مالکان و مسئولین فنی و یا متخصصین  آزمایشگاه های استان البرز ساکن تهران هستند و قبلا نیز عضو انجمن مرکزی درتهران بودند همانجا ماندند و ما در حال حاضر 20 نفر عضو داریم

• فعالیت هایی که در انجمن کرج انجام می شود چیست ؟

انجمن ما تازه تاسیس است. سال 98 تشکیل شد که شیوع بیماری کرونا فعالیتها را تحت و شعاع قرار داده اما در حال حاضر از فعالیت های پژوهشی انجمن مرکزی در تهران بهره مند می شویم. کنگره فن آوری های نوین آزمایشگاهی  هم که لغو شد و حتی انجمن دکترای حرفه ای هم علی رغم برگزاری موفق سالهای متمادی نتوانست کنگره ارتقای کیفیت را در سال 99 برگزار کند.

• وضعیت انجمن در قیاس با انجمن های مشابه در دیگر کشور ها و ارتباط شما با آنها در چه سطحی است ؟

ارتباطات خوب بین المللی در انجمن داریم در کنگره ها نمایندگان علمی از کشورها و شرکت های مختلف حضور پیدا می کنند. اعضای سازمان ما حداقل دارای یک PH.D هستند و از سطح علمی بالاتری برخوردار هستند. بطوریکه حتی در کوچکترین آزمایشگاه های ما نتایج با کیفیت بسیار بالا و قابل قبول ارائه می شود.

• چرا اعضای انجمن شما(کارشناس و کارشناس ارشد ) عضو سازمان نظام پزشکی نیستند؟

این گروه در کنگره های ما، در دوره های مدیریت کنترل تضمین کیفیت شرکت می کنند ولی عضو نیستند همه را هم نمی شود عضو کرد و چون عدد بسیار بزرگ است و شاید کنترل آن امکان ندارد. اگرچه هیچ وقت مطرح نشده و من می توانم این موضوع را در هیات مدیره مطرح کنم. در کل کشور حدود 200 عضو ثبت نام شده فعالیت دارند.

• تعامل شما با دیگر انجمن ها در چه سطح است ؟

برای پیشبرد امور آزمایشگاه ها مجمع عمومی انجمن های علوم آزمایشگاهی تشکیل شده است که ها مجمع عمومی انجمن های علوم آزمایشگاهی جلسات مشترکی دارند با دبیری دکتر توده زعیم در استان البرز فعال است و هر 2ماه برگزار می شود که درآن مدیران و مسئولین انجمن دکترای حرفه ای علوم آزمایشگاهی و انجمن آسیب شناسی و انجمن متخصصین علوم آزمایشگاهی بالینی  حضور فعال و موثر دارند .

• بزرگترین چالش صنفی شما کدام است ؟

از بعد پرسنلی، تعداد کارشناس های آزمایشگاه کم است ولذا از فارغ التحصیلان رشته های میکروب یا زیست شناسی هم استفاده می کنیم. در دانشگاه تجهیزات جدیدآزمایشگاهی وجود ندارد یا تعداد آن کم است . بنابر این وقتی  فارغ التحصیل وارد بازار کار می شود فاقد ثمر دهی مناسب است و نیاز به آموزش داردکه زمان و امکانات آزمایشگاه را صرف نیاز خود می کند.کنترل کیفی و استاندارد سازی مهمترین قسمت کار یک آزمایشگاه است که فارغ التحصیلان در آن ضعف دارند.

کمبود مواد و کیتهای مصرفی هم از مشکلات ماست که البته طی2 ماه اخیر بهتر شده است.بدلیل نبود کیت باید مدام از دستگاه های متفاوت استفاده کنیم که علاوه بر ایجاد اختلال در زمان پاسخ دهی بیماران(که می تواند از 1 تا چند روز  طول بکشد) ناچار به تغییر رفرانس رنج می شویم که ادامه کار را دشوار می کند. بهای کیت ها و مواد مصرفی ثباتی ندارد و افزایش آنها زیاد بوده  ضمن آنکه باید پرداخت نقدی انجام شود و هر روز هم مشکل بیشتر می شود.

مسئله بعدی واقعی نبودن تعرفه هاست. اگر باید با دقت کار کنیم باید ضرر بدهیم خیلی ها تعطیل می کنند. زیر 55 مریض اساسا وجود آزمایشگاه توجیه پذیر نیست .

مورد بعدی بیمه های تکمیلی هستند که برای عقد قرار داد یا تمدید به ما مراجعه می کنند و درخواست تخفیف دارند. در حالیکه ما به وضع موجود هم اعتراض داریم و آنها فقط گردش مالی خودشان را می بینند. بنابراین آزمایشگاه های قدیمی که قوی تر هستند با بیمه قرار داد نمی بندند و مردم که از این خدمات استفاده می کنند متضرر می شوند.

از سوی دیگر به دلیل گرانی تجهیزات آزمایشگاه ها در بخش تحقیقات ورود نمی کنند در حالیکه برای غربالگری در هر منطقه بسیار اطلاعات خوبی می شود از آزمایشگاه ها جمع آوری کرد.

• تعامل شما با اعضای انجمن چه طور است؟

یک گروه مجازی در واتس آپ برای اعضا انجمنن متخصصین تشکیل دادیم و یک گروه هم برای مجمع انجمن های استان تشکیل شده است که کلیه اعضادر تعامل هستند و  هر سه انجمن هم سعی می کنیم زمانی بیشتر با یکدیگر تعامل داشته باشیم و در کل کشور هم انجمن ها در همین فضا با یکدیگر درتعامل هستند. مجمع انجمن های استان البرز حدود 80 آزمایشگاه در شهر کرج و 120 آزمایشگاه در استان در گروه مجازی عضو هستند که کمک بزرگی به هماهنگی ارائه خدمات می کند.

تعاملتان با سازمان نظام پزشکی چه طور است ؟

این ارتباط می تواند خیلی کمک کننده باشد در زمینه اصلاح تعرفه ها و فشار بیمه ها که در این مورد اخیر با حمایت دکتر حقیقی و دریافت نامه از وزیر مبنی بر اینکه کسی حق ندارد تعرفه هارا تعدیل کند و ابلاغ آن به استان بسیار تاثیر گذار بود. امیدوارم همکاری ها بیشتر ادامه پیدا کند

• کلام آخر....

با توجه به جایگاه آزمایشگاه در تشخیص و سلامت انسانها،مدیریت تضمین کیفیت و نظارت بر استاندارد سازی کیفیت جدی گرفته شود و به آزمایشگاه ها کمک شود تا ارتقا تخصصی پیدا کنند. از همکارانم تشکر می کنم که همه فرهیخته و زحمتکش هستند و کارتخصصی خود را به نحو احسن انجام می دهند. همچنین از تمامی کارشناسان و کاردانهایی که در آزمایشگاه ها زحمت نیز کمال تشکر را دارم و قدر دانی می کنم .

گفتگو: واحد روابط عمومی سازمان نظام پزشکی کرج

گفتگو از واحد روابط عمومی سازمان نظام پزشکی کرج : دکتر عبدالرضا مزینی_فریبا کلاهی